Wanneer hortensia snoeien? 

De hortensia is een prachtige plant wat mooie grote bloemen krijgt. Dit is een erg geliefde tuinplant. De struik kan dan ook erg groot worden en wordt er vaak gevraagd wanneer je een hortensia snoeien moet. In deze blog vertellen wij alles over verschillende soorten hortensia’s zoals de pluimhortensia, pluimhortensia, de bekende “Annabelle” en de boerenhortensia hydrangea macrophylla.

De hortensia is een plat wat van oorsprong uit Japan en China komt. Echter, je komt ze ook tegen in andere delen van Oost Azië en in grote delen van Zuid- en Noord Amerika.

De hortensia in het kort

• Soorten: 100
• Bekendste soorten: Pluimhortensia, klimhortensia, Hydrangea arborescens ‘Annabelle’, Pluimhortensia ‘Limelight’, boerenhortensia hydrangea macrophylla
• Bloeiend: Zeker weten!
• Bloeitijd: Tussen juni en september
• Standplaats: Halfschaduw
• Giftig: Ja
• Winterhard: Ja
• Groenblijvend: Nee, de meeste soorten helaas niet
• Snoeien: 1 Keer per jaar, niet noodzakelijk
• Kenmerken: Heester

De groeiwijze en groeisnelheid van een hortensia

De hortensia plant is een heester en die groeien over het algemeen niet heel snel, maar de klimhortensia is daar een uitzondering op. De groeiwijze verschilt per soort: er zijn klimmende hortensia’s welke je lang de schutting begeleid, maar ook hele mooie grote bolvormige struiken, hortensia’s op een stam en zelfs hortensia’s zie ontwikkeld zijn tot grote bomen. Voor elke plek is een geschikte hortensia te vinden.

Hortensia soorten

De hortensia (hydrangea) is een geslacht uit de hortensiafamilie. Onder dit geslacht vallen vele diverse soorten, welke weer vele gekweekte cultivars vallen. De bekendste zetten wij even op een rijtje

Pluimhortensia (Hydrangea paniculata)

De pluimhortensia is een vaste plant. Deze plant herken je aan pluimvormige bloemen op stevige stelen. Het wordt ook wel een schapenkop hortensia genoemd. De Hydrangea paniculata kan uitgroeien tot een gigantische plant en zelfs hoogtes bereiken tot 2,5 meter!

De pluimhortensia kan, in tegenstelling tot andere soorten hortensia’s, wat beter tegen droogte. De bloeitijd ligt tussen juni en september. In eerste instantie zijn de bloemen groen-geel van kleur en veranderd daarna in créme-wit. Later kleuren de bloemen zelfs nog naar lichtroze.

Pluimhortensia (Hydrangea paniculata ‘Limelight’)

De Hydrangea paniculata “Limelight” is een pluimhortenstia heeft de naam dankzij de bloemkleur. De kleuren zijn namelijk aan het begin van de bloem limoengroen. De pluimhortensia hydrangea paniculata kan tot wel 2 meter hoog worden en bloeit tussen juli en september.

Pluimhortensia (Hydrangea paniculata ‘Little lime’)

De Little lime heeft dezelfde eigenschappen van de Limelight, maar blijft wat kleiner. Deze wordt namelijk ongeveer 110cm. Dit maakt het een ideale plant voor kleinere tuinen.

Pluimhortensia (Hydrangea paniculata ‘Pinky Winky’)

De Hydrangea paniculata ‘Pinky Winky’ hebben bijzondere kleur bloemstelen en daar kan je ze aan herkennen. Deze zijn namelijk donkerrood van kleur. Deze blijft ook kleiner dan de andere pluimhortensia’s. Hij wordt namelijk maximaal 150cm groot. Ook deze plant bloeit van juni tot september en aan het eind bloeien de kleuren diep roze/rood van kleur.

Pluimhortensia (Hydrangea paniculata ‘Vanille Fraise’)

De Hydrangea paniculata ‘Vanille Fraise’ wordt ongeveer 200 cm hoog en de bloemen worden zacht roze/rood van kleur aan het einde van de bloei. De ‘Vanille Fraise’ bloeit van juni tot september.

Pluimhortensia (Hydrangea paniculata ‘Grandiflora’)

De Hydrangea paniculata ‘Grandiflora’ heeft prachtige spits toelopende witte bloemtrossen en wordt ongeveer 250 cm hoog. Hij bloeit van juli tot september.

Sneeuwbal hortensia (Hydrangea arborescens ‘Annabelle’)

De hortensia ‘Annabelle’ is een erg populair. De grote bollen met witte bloemetjes zien er prachtig uit. De bollen met bloemen kunnen erg groot worden, ze kunnen wel 30 cm worden, waardoor ze soms te zwaar worden voor de steel en op de grond komen te liggen.

Daarom is de Hydrangea arborescens ‘Strong Annabelle’ gekweekt. De ‘Strong Annabelle’ heeft sterkere stelen om de mooie bloemen beter te kunnen dragen. De sneeuwbal hortensia bloeit van juli tot september. Aan het einde van de bloei verkleuren de bloemen naar citroengeel. De hortensia ‘Annabelle’ groeit ongeveer tot 125 cm.

Boerenhortensia of bolhortensia (Hydrangea macrophylla)

De boerenhortensia heeft zijn naam te danken aan het feit dat deze plant veel bij boerderijen te vinden is. De Hydrangea macrophylla is verkrijgbaar in vele kleuren zoals wit, rood, roze, blauw en paars. De bloemen zijn bolvormig, vandaar ook wel de naam bolhortensia, en hij bloeit van juni tot september. De Hydrangea macrophylla wordt ongeveer 1 tot 2 meter hoog.

Sluierhortensia of guirlande hortensia (Hydrangea macrophylla ‘Runaway Bride’)

De hortensia ‘Runaway Bride’ is nog best nieuw. Hij is gekweekt vanuit 2 verschillende soorten. Het unieke van deze hortensia soort is dat hij bloemen vormt bij elke vertakking en niet alleen aan het einde van een tak. Dit zorgt voor een overvloed aan prachtige bloemen. De bloemen zijn wit en kunnen zelfs bij lagere temperaturen verkleuren naar lichtroze.

In combinatie met de hangende groei doet dit denken aan een trouwjurk en een blozende bruid. Vandaag de naam Runaway Bride. Deze hortensia kan ook prima in een pot en is zelfs zeer geschikt als hangplant. Hij bloeit van juni tot oktober en wordt niet hoger dan 120 cm.

Hortensia (Hydrangea macrophylla ‘Forever and Ever’)

De Hydrangea macrophylla ‘Forever and Ever’ bloeit vanaf het voorjaar tot de eerste vorst in het blauw, roze of wit. De hortensia ‘Forever and Ever’ wordt zo’n 120 cm hoog.

Hortensia magical (Hydrangea macrophylla ‘Magical’ of Hydrangea ‘Magical Revolution’)

De magical hortensia is uniek in zijn soort. Hij is ontzettend sterk met stevige stelen, bloeit van juni tot september en de bloemen veranderen tijdens de bloei al van kleur! Er zijn verschillende kleuren van de plant. De ‘Magical Amethyst’ en de ‘Magica Jewel’ zijn beschikbaar in roze en blauw en zullen in een paar maanden verkleuren naar helderrood. Hij blijft wat kleiner, maximaal 80 cm, en is daarom ook erg geschikt als kamerplant of voor een pot.

Eikenbladhortensia (Hydrangea quercifolia)

De bladeren van de eikenbladhortensia (hydrangea quercifolia) lijken op die van een eik en hier is de naam dan ook op gebaseerd. De hydrangea quercifolia maximaal een meter of 2 worden en krijgt witte bloemen van juli tot september.

Klimhortensia (Hydrangea anomala petiolaris)

De Hydrangea petiolaris is een zelfhechtende klimmer. Prachtig tegen een schutting of muur! De bloemen zijn wit en hij bloeit van juni tot juli of zelfs nog iets langer.

Fluweelhortensia (Hydrangea aspera)

Deze hortensia heeft lichtpaarse bloemen en heeft behaarde bladeren. Je ziet hem meestal als een losse grote struik met grote grove takken. De hortensia aspera vertakt niet heel veel. Hij bloeit van juli tot augustus en wordt ongeveer 180 cm hoog.

Is de hortensia giftig?

Ja, een hortensia is een giftige plant. De hortensia is giftig voor katten, honden, andere huisdieren en kinderen. Volwassenen kunnen door het in contact komen met de sappen gaan overgeven of diarree krijgen en het is ook slecht voor de bloedsomloop. Hetzelfde geld voor uitgebloeide bloemen.

Bij kinderen en dieren zijn de effecten nog groter, maar dat is natuurlijk afhankelijk van de mate van het contact met de plant. Indien er een huisdier of kind aan de plant heeft geknaagd, bel dan altijd direct de dierenarts of huisarts.

Wat is de bloeitijd van de hortensia?

Een hortensia is een zomerbloeier en zal jouw tuin maandenlang voorzien van de meest prachtige bloemen. Afhankelijk van de soort hortensia bloeien ze tussen het voorjaar tot de eerste vorst. Dit is dus ongeveer tussen mei en september.

Er zijn 2 type bloeiwijzen van de hortensia te onderscheiden. Voor de verzorging van de hortensia, met name het snoeien, moet je weten welke soort je in jouw tuin hebt staan. Hierboven lees je wat de bloeiwijze is van de meest voorkomende soorten hortensia’s.

Hortensia’s die bloeien op eenjarig hout

Dit zijn de soorten hortensia die ieder jaar bloeien. De bloemen worden gevormd op nieuw, jong hout. Het snoeien van deze soorten is het meest eenvoudig, de hortensia zal eigenlijk altijd hetzelfde jaar nog in bloei staan. De bekendste soorten die bloeien op eenjarig hout zijn ‘Annabelle’ en de ‘Limelight’.

Hortensia’s die bloeien op tweejarig hout

Dit zijn de soorten die bloemen vormen op het hout van het vorige bloeiseizoen. Het hout is (minimaal) 2 jaar ‘oud’. Hortensia’s die op het oudere hout bloeien zijn onder andere de boerenhortensia, de Eikenbladhortensia en de Fluweelhortensia. Ook een klimhortensia bloeit op oudere takken, zoals de Hydrangea petiolaris komt het meeste voor. Een andere klimmende soort is de Hydrangea seemannii, deze is winterhard en blijft dus groen in de koude dagen.

Doorbloeiende hortensia’s

De laatste jaren worden er steeds meer soorten gekeekt die kunnen bloeien op zowel eenjarig als tweejarig hout. De bekendste zijn de Hydrangea macrophylla ‘Forever and Ever’ en de Hydrangea macrophylla ‘Magical’ van de ‘Magical revolution’ hortensia’s.

Welke standplaats is ideaal voor de hortensia?

De hortensia staat het beste in de halfschaduw. De hydrangea wilt wel wat zon hebben, maar niet de felle zon in de middag. De beste plek is daardoor aan de noord- of oostkant van een schutting of muur. De lichtgekleurde hortensia’s of witte bloemetjes kunnen slecht tegen volle zon. De zon verbrand namelijk de bloembladeren waardoor je bruine bloemen krijgt.

De hortensia kan in iedere soort grond, maar groeit het liefst in iets zure, humusrijke grond met veel voeding. Je zou de grond goed kunnen mengen met turf of zure potgrond.

De hortensia als kamerplant

De hortensia is ook zeker geschikt als kamerplant! Meestal wordt hiervoor een boerenhortensia (Hydrangea macrophylla) gekozen. Zet de hortensia niet te warm, dus niet boven de verwarming en geef een hortensia goed water, je wil de potgrond eigenlijk niet uitdrogen. Is je hortensia uitgebloeid of ben je erop uitgekeken? Dan kan je hem een tweede leven geven in de tuin.

Waarom moet je een hortensia snoeien?

Hortensia’s zijn geen snelle groeiers, dus het hoeft geen jaarlijkse tuinklus te zijn. Maar als je vindt dat je hortensia te groot wordt dan kun je hem wel snoeien. Hier zijn wel wat verschillen tussen de verschillende soorten.

Hoe vaak en wanneer moet je een hortensia snoeien?

centimeZoals gezegd heeft een hortensia het niet per se nodig om te snoeien. Het is dus niet zo gek als je het een paar jaar niet doet. Als je het wel wil doen, is het beste moment om een hortensia te snoeien in het vroege voorjaar, rond april. Kijk wel of het de komende dagen niet gaat vriezen, zodat de snijwonden kunnen genezen.

Door vorst kan een gesnoeide tak invriezen en die tak zal dat jaar geen bloemen geven. Het is dan verstandig om de tak verder terug te snoeien tot aan het punt waar twee gezonde knoppen op de tak zitten.

Laat de uitgebloeide bloemen er de hele winter aanzitten. Ze bieden tijdens de koude wintermaanden extra bescherming tegen de vorst. Knip deze in maart af op een paar centimeter boven de bovenste nieuwe knoppen.

Hoe snoei je een hortensia?

Soorten die bloeien op eenjarig hout

De struik kan je in april flink terugsnoeien tot ongeveer 30 cm boven de grond. Vind je het mooier als de struik hoog en groot staat? Snoei de plant dan wat minder diep terug.

Soorten die bloeien op tweejarig hout

Door de hortensia in goede conditie te houden kan je de hortensia om de vier jaar verjongen. Dat houdt in dat je enkel wat oude takken wegknipt bij iedere snoeibeurt. Deze soort snoei je nooit helemaal in één keer, maar knip je een deel van de takken.

Begin lente kan je gaan snoeien. Verwijder uitgebloeide bloemen eerst. De takken die aan het einde al een grote knop hebben sla je over. Daar zit een bloem in en anders ben je die kwijt. Andere takken snoei je terug maar je zorgt er wel voor dat er nog een paar nieuwe knoppen aan de tak blijven zitten. De oude grijze takken mogen wel volledig terug gesnoeid worden.

Houd er rekening mee tijdens het snoeien de hortensia niet bloeit op nieuwe takken. Snoei je te veel terug? Dan zal er helaas dat jaar vrijwel geen bloemen komen.

Klimhortensia

De uitstekende takken van de klimhortensia kan je in de zomer wegsnoeien. Als je dit direct na de bloei doet heb je de meeste kans op bloemen volgend jaar. Als je hem wilt verjongen is het verstandig om dit de verspreiden over een paar jaar. Hier mag je wel 2 a 3 jaar vooruit trekken.

De klimhortensia groeit namelijk niet zo heel snel en het duurt na een flinke snoeibeurt weer even voordat hij zichzelf weer hersteld heeft. Het advies is vaak om deze hortensia niet te snoeien, maar het kan wel.

Hoe snoei je de uitgebloeide bloemen uit je hortensia?

De uitgebloeide bloemen kan je het beste laten zitten tot het nieuwe jaar. Ze bieden namelijk tijdens de winter bescherming voor de nieuwe bloemknoppen en bruine bloemen ziet er vaak gezelliger uit dan kale takken.

Knip de uitgebloeide bloemen eind februari uit je hortensia. Hou er wel rekening mee dat nieuwe bloemen komen net onder de oude bloemen uit. Kijk dus goed tot hoe ver je je hortensia’s snoeien kan.

Een hortensia verplaatsen of verplanten?

Dat kan. Dit kan je het beste doen in maart of april. De wortels krijgen daarna namelijk voldoende tijd om weer aan te groeien. Probeer zo min mogelijk wortels te beschadigen tijdens het verplanten en wellicht kan je direct de hortensia snoeien zodat de balans tussen wortel en plant in evenwicht is.

Hoe kun je een hortensia stekken?

Een hortensia is een plant wat prima te stekken is. Dit doe je op het moment dat de hortensia het hardst groeit. Dit is tussen juni en september. Alle hortensia’s kan je wel stekken, bijvoorbeeld de hydrangea arborescens, hydrangea aspera en hydrangea quercifolia. Knip een tak van ongeveer 10 cm met minmaal 4 bladparen. De gesnoeide takken mogen niet gebloeid hebben, maar ook niet bruin en houtig zijn.

Verwijder het blad en steek de gesnoeide stelen voor de helft in stek- en zaaigrond. Geef de hortensia voldoende water. Het heeft geen zin om de hortensia te stekken in alleen water. Alle soort hortensia hebben grond nodig om te kunnen wortelen

Hortensia die u nauwelijks snoeit: overjarig hout

De boerenhortensia (Hydrangea macrophylla), de hydrangea arborescens, de eikenbladhortensia (Hydrangea quercifolia), Hydrangea serrata, de fluweelhortensia (Hydrangea aspera) en de klimhortensia (Hydrangea anomala ssp. petiolaris) vormen bloemen op tweejarig hout.

De bloemen komen aan takjes die het vorige jaar gevormd zijn. Worden deze takken in het voorjaar gesnoeid, dan haal je alle bloemknoppen weg en heb je geen bloemknoppen dit jaar. Hierbij een aantal tips voor het hortensia snoeien:

• Knip alleen in het vroege voorjaar de uitgebloeide bloemen weg en snoei hierbij vlak boven de bovenste nieuwe bloemknoppen.
• Als de struik te groot wordt, knip dan de helft van de takken helemaal weg en het volgende jaar de andere helft. Zo kunt u toch nog van bloemen genieten.
• Snoei de klimhortensia direct na de bloei terug, maar laat een deel van de jonge twijgen zitten.